De fotolithografie laat toe met fotogevoelig materiaal foto’s op stenen over te brengen. Dit begon in 1849 toen lithograaf Rose-Joseph Lemercier de fotografie toepaste bij de steendruk door lithografische stenen lichtgevoelig te maken met asphaltum. In 1854 werd dat proces door Alphonse Poitevin verbeterd, hij gebruikte gebichromateerd albumine. Een beschrijving die daar op teruggaat vind je in The Tamarind Book of Lithography: Art & Techniques vanaf p. 409. Omdat dichromaten in de EU verboden zijn, vanwege het kankerverwekkende en sterk allergene chroom VI, besloten we deze methode niet uit te voeren en op zoek te gaan naar alternatieven.
Er bestaan ook fotogevoelige metalen lithoplaten. Een korte toelichting hierover vind je in Printmaking. A complete guide to materials and processes vanaf p. 173.
Naast deze echte fotografische technieken zijn er ook alternatieve mogelijkheden. Je kan bijvoorbeeld gebruik maken van halftoonplaten die je transfereert. Een andere oplossing is fotokopieën overzetten, hier kan je zeer mooie resultaten mee bereiken, al bereik je niet de resolutie en scherpte die je met met de fotografische methoden kan halen. Je vind de werkwijze terug bij de transfertechniek.
We experimenteren verder met de fotografische techniek op steen. Voorlopig is dit nog geen succes, but it is fun en we zoeken voort. Tips zijn altijd welkom.
schema fotolithografie in schetsboek Rudy
Lithofotografie gebaseerd op een foto van schilder Gustave Courbet door fotograaf Etienne Carjat, gedrukt door lithograaf J. Marie in Parijs omstreeks 1861-1871
Deze fotochrome afdruk uit 1899 is afkomstig uit Views of People and Sites in Algeria in de catalogus van Detroit Photographic Company. Het toont de inkomhal en de binnenplaats van een museum in Algiers – hoogstwaarschijnlijk het Musée National des Antiquités Algeriennes, geopend in 1897. Detroit Photographic Company verkreeg de exclusieve rechten om het Zwitserse Photochrom-proces te gebruiken om zwart-witfoto’s om te zetten in kleurafbeeldingen en ze af te drukken met fotolithografie. Dit proces maakte de massaproductie van kleurenprentbriefkaarten, prints en albums voor verkoop aan de Amerikaanse markt mogelijk (© wikimedia commons)