Samen met Mark Plas en Robin Boone, mijn kompanen in het meester-leerlingtraject ‘een lithografische passie’, ging ik op uitstap naar Diepenheim in Nederland, waar Basement Press Diepenheim (BPD) gevestigd is. We namen deel aan een vierdaagse workshop onder leiding van kunstenaar en lithograaf Jurjen Ravenhorst, met technische ondersteuning van meesterdrukker Aad Hekker.

BPD is een fantastisch uitgerust steendrukatelier, waar zowel kunstenaars als studenten onder professionele begeleiding kunnen kennismaken met de kunst van de lithografie of hun vaardigheden verder kunnen ontwikkelen. De workshop die wij volgden, “Printers voor printers”, is slechts één van de vele die BPD aanbiedt. Deze workshops richten zich op ambachtelijke kennis en bijzondere steendruktechnieken die ontwikkeld zijn door beeldend kunstenaars gespecialiseerd in lithografie en andere ervaren drukkers. Jurjen Ravenhorst, onze docent, is zo’n kunstenaar die een unieke beeldtaal heeft gecreëerd, onder andere door gebruik te maken van lithografie.

Tijdens de workshop experimenteerden we met de carborundumdruk, een techniek ontwikkeld door Aad Hekker. Carborundum, ook wel bekend als siliciumcarbide, wordt normaal gebruikt voor slijpen en polijsten, maar hier wordt het ingezet om op een heel andere manier beeld te creëren. Bij deze techniek maak je eerst een negatief beeld op de steen met carborundum. Vervolgens bedek je de steen met zuurvrije autolak. Na het afspoelen komt de lak, samen met het carborundum, los van de steen, behalve op de plekken waar het beeld moet blijven. Dagt beeld kan je ook lithografisch drukken. Het resultaat is een afdruk die verrassend en uniek is, en past binnen de familie van negatieve technieken zoals manière noire of acid tinting.

Ikzelf probeerde enkele tekeningen te maken door met mijn handen en een groot penseel carborundum op de steen aan te brengen. Denk aan het boetseren of schilderen met nat strandzand. Robin en Mark creëerden op een gigantische steen een zeelandschap door het carborundum, na het slijpen van de steen, in een golfachtig patroon te laten opdrogen. Doordat je weinig controle hebt over het tekenmateriaal, zijn de resultaten moeilijk te voorspellen, maar vaak onverwacht mooi en intrigerend.

Een mooie ervaring, vol experimenten en verrassingen – dat was onze tijd bij BPD.

rudy de lithograef

Meer achtergrondinformatie over lithografie op www.steendruk.be (die we binnenkort zullen updaten, ook met deze techniek).  We plannen ook een blog over het werk van Jurjen Ravenhorst.

#meesterleerling #steendruk #industriemuseum #lithography #cjm #amateurkunsten #basementpressdiepenheim #jurjenravenhorst #aadhekker #markplas #robinboone  #rudydegraef

Meesterdrukker Aad Hekker spoelt de laag autolak samen met de onderliggende laag carborundum weg. Wat overblijft is het negatieve beeld, negatief ten opzichte van het getekende beeld. Dit negatieve beeld zal uiteindelijk gedrukt worden.