Na het tekenen op de steen en de eerste preparatie (zie vorige blog) kon de steen een tijdje rusten, zodat de prent zich als het ware in het DNA van de steen kon nestelen. Tijdens een tweede preparatie vervangen we het tekenmateriaal, in dit geval de tusche, door drukinkt. 

We doen dat door eerst de laag gom die op de steen staat los te weken en daarna dun te zetten door erover te wrijven met een gaasdoek. Dit is een stresserend werk dat snel en nauwkeurig moet gebeuren. Door deze handeling komen de betekende delen vrij en kunnen we ze uitwassen met terpentijn en asfaltum. Nadat we dat gedaan hebben zie je enkel een vage schim van de oorspronkelijke tekening. Dit is de zogenaamde geest, het vet van het tekenmateriaal dat in de steen achterblijft.

Een magisch moment 

We starten nu met de tweede preparatie van de steen. Ronald bedekt eerst de volledige steen met een laag inkt. Als we er water op sprenkelen en er met de rubberen rol overgaan lijken we te toveren, de tekening komt plotseling zuiver te voorschijn. We zetten er nog wat inkt bij met de lederen rol, wapperen de steen droog en controleren het resultaat met een loep. Dat ziet er best oké uit, er zit overal voldoende inkt. We brengen een laag zuivere Arabische gom aan en bewerken de zwaardere donkere delen van de tekening met zure gom. Deze tweede inzuring versterkt het geheugen van de steen en stabiliseert de chemische omstandigheden van het geïnkte beeld. Op het einde wrijven we de natte gom dun met een zachte gaasdoek.

Derde preparatie

We wassen het beeld opnieuw uit met terpentijn en asfaltum. De inkt is verdwenen en opnieuw blijft enkel het vet in de steen achter. We herhalen ons magisch moment tot het beeld opnieuw op de steen verschijnt, nu zuiverder en scherper dan de eerste keer. Na wat correcties zetten we opnieuw een laag zuivere Arabische gom op de steen en zuren zachtjes in. We laten de steen opnieuw rusten. De herhaling en opeenvolging van al deze handelingen zorgt voor een sterkere verankering van het beeld in de steen.

Drukken maar!

Eindelijk is het zover, we kunnen drukken. We wassen de steen opnieuw uit en zetten er met de lederen rol inkt op. Ik markeer het lithopapier dat ik die middag kocht bij kunstenaarswinkel Schleiper: helder witte en gladde bladen Zerkal van 76 bij 107 cm, 270 gram. Met een zuivere spons bevochtig ik de drukzijde van het papier en dan gaat het op de steen. Het is serieus ploeteren om op deze handpers de gigantische steen tot op de randen te drukken (een hachelijke onderneming waarover later meer), maar uiteindelijk lukt het ons: onze eerste echte druk is geslaagd: Everyone needs a break. Wij ook, we gaan moe maar tevreden huiswaarts. 

rudy de lithograef

Meer achtergrondinformatie over het steendrukproces op www.steendruk.be